حل مسئلۀ منطقی شر از دیدگاه شهید مطهری و جان هیک

نویسندگان

  • رجب اکبرزاده استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه پیام نور، قم، ایران.
  • علیرضا پارسا دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
  • مرتضی عسگری دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

مسئلۀ ­شر قدمتی به بلندای طول تاریخ تفکر فلسفی دارد و یکی از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین موضوع‌ها در میان فیلسوفان و الهی‌دانان است که در بدبینانه­ترین حالت، عامل انکار خداوند و در خوشبینانه­ترین حالت، عامل نقض برخی صفات ثبوتی خداوند شده است. برای مثال، شر و به‌ویژه شر گزاف، قدرت مطلق و خیرخواهی محض خداوند را نقض می­کند. هدف از تدوین این نوشتار، بررسی مسئلۀ منطقی شر و حلّ آن از نگاه دو متفکر اسلامی و غربی، استاد مطهری و جان هیک است. شهید مطهری بر اساس نظام منسجم «عدل ­الهی» اعتقاد دارد که حکمت و مصلحت خداوند بر نظام هستی حاکم است و شر، امری «نسبی و عدمی» است. او در انتها نتیجه می‌گیرد که شرور مبتنی و منتهی به خیر می­شود و این‌دو، امری «غیر قابل تفکیک» از هم هستند؛ حتی مزایایی نیز برای شر برمی‌شمارد. جان هیک نیز به خالق قادر و عالم اعتقاد دارد که بهترین جهان ممکن را خلق کرده است. او نگاهی ایرنائوسی به شر دارد و نظریۀ «پرورش روح» را بسط داده و هدف خداوند از خلق شرور را تعالی بخشیدن به انسان ­و رشد معنوی او معرفی می­کند و آن را عامل کمال و تکامل می­داند. اما هیک از مشکلی لاینحل و «گرهی ناگشوده» به‌نام شر گزاف سخن می‌گوید و در انتها حکمت وجود شرور را «رازآلود» و به عبارت دیگر، غیر قابل شناخت و ورایِ درک می­داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسۀ دیدگاه مطهری و سوئینبرن دربارۀ مسئلۀ شر

مسئلۀ شر، آن گونه که در اندیشۀ مطهری و سوئینبرن مطرح شده، یکی از معضلات مهم و در عین حال پیچیده در بحث باور به خدا و غایتمندی جهان است. هر دو فیلسوف از منظر عدل به مثابه مهم‏ترین صفت الهی بدان نگریسته و با ابتناء بر دو رهیافت عنایت و اختیار بدان پاسخ گفته‏اند. دشواری مسئلۀ شر عمدتاً به روش منطقی طرح بحث باز می‏گردد که بر ناسازگاری، و نه صرفاً نقض، تأکید دارد. بدین معنا که با وجود خدای قادر مطلق، ...

متن کامل

بررسی و نقد شر و رابطه آن با وجود خدا از نگاه جان هیک، آگوستین و تئودیسه ایرنائوسی (با تکیه بر کتاب شر و خدای عشق جان هیک)

از دیدگاه جان هیک شر امری وجودی است و برای توجیه و تعریف آن، نظریه عدل الهی ایرنایوسی را بیان و صورت جدیدی را به آن بخشیده است. آرا و نظریات متنوعی درباره مسئله وجود خداوند، شر و خیر بیان شده است. برخی وجود شر را مهم­ترین و یگانه عامل انکار وجود خداوند می­دانند و برخی از دینداران دیدگاه­شان بر خلاف آنهاست. آنچه در این پژوهش به آن پرداخته می­شود، بررسی و نقد مسئله متافیزیکی شر و رابطه آن با وجود...

متن کامل

حل مسئلۀ شر با تکیه بر نظریۀ انگیزش الهی(بررسی راهکار زاگزبسکی در حل مسئلة شر)

مسئلة شر یکی از مهم‌ترین انتقاداتی است که امروزه باور عقلانی به وجود یک خدای خیرخواه، عالم مطلق و قادر مطلق را به مخاطره می‌اندازد. لیندا زاگزبسکی از جملة فیلسوفان معاصری است که تلاش دارد با نگاه تازه‌ای، به حل این مسئله بپردازد. او با پیش‌کشیدن «نظریة انگیزش الهی» نشان می‌دهد که خداوند سرچشمة وجودی تمام خوبی‌هاست و انگیزه‌های او به لحاظ وجودی و متافیزیکی پایة تمام اوصاف و ارزش‌های اخلاقی‌اند. ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 2

صفحات  45- 59

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023